Η ενασχόληση με τα “κοινά” συνήθως αφήνει μια πικρή γεύση, γιατί αφενός σου στερεί τον προσωπικό και οικογενειακό σου χρόνο, ενώ δημιουργεί και αντιπαραθέσεις πολλές φορές αδικαιολόγητες. Σου δίνει όμως και τη δυνατότητα να ασχοληθείς με πολλά θέματα, με τα οποία αλλιώς δεν θα ασχολιόσουν και να έρθεις σε επαφή με πολλά ενδιαφέροντα άτομα, τα οποία αλλιώς δεν θα γνώριζες ποτέ.
Κάπως έτσι ξεκίνησε και η επαφή μου με τον «τελευταίο επιζώντα» της επιχείρησης της Καλλίπολης του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου.
Τον Φεβρουάριο του 2016 έλαβα ένα μήνυμα από τον καλό φίλο της Λήμνου, ιστορικό στην Αυστραλία, κο Jim Claven, o οποίος με ενημέρωσε ότι στην Βρετανία δραστηριοποιείται ένας σύλλογος με την επωνυμία “Gallipoli Association“, ο οποίος προσπαθεί να διατηρήσει την κληρονομιά και τα διδάγματα της Εκστρατείας στην Καλλίπολη και να αναδείξει τη μνήμη των θυμάτων της. Ο Σύλλογος αυτός πληροφορήθηκε από τον Πρόεδρο των “Φίλων των ANZAC της Λήμνου“, κο Στέλιο Μάντζαρη, για τις εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα στη Λήμνο και, παρότι δεν ήταν δυνατόν να στείλει κάποιο μέλος του για να τον εκπροσωπήσει, επιθυμούσε να καταθέσει ένα στεφάνι στην κεντρική τελετή.
Έτσι, τέθηκε η πρόταση να εκπροσωπήσω το Σύλλογο, λόγω και της έντονης ανάμειξης μου στην ανάδειξη του ρόλου της Λήμνου στα γεγονότα της Καλλίπολης, πρόταση που – προς τιμή μου – έγινε αποδεκτή.
Έκτοτε έχω συναντηθεί με μέλη του Συλλόγου και έχω λάβει και τεύχη του τριμηνιαίου δελτίου του, το οποίο τιτλοφορείται “The Gallipolian” και κυκλοφορεί σε μορφή καλαίσθητου περιοδικού με ποικιλία θεμάτων, ανάμεσα στα οποία υπάρχουν βέβαια αναφορές στη Λήμνο και στο ρόλο της στα γεγονότα της περιόδου, αλλά και στις εκδηλώσεις μνήμης που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στο νησί.
Σε κάποιο τεύχος του “The Gallipolian”, σε ένα άρθρο του περιοδικού, είδα μια φωτογραφία με υπότιτλο «Το HMS Waterwitch φορτώνει στρατιώτες στο Μούδρο στις 24 Νοεμβρίου του 1915». Αυτό με παρακίνησε να διαβάσω το άρθρο, το οποίο είχε γράψει ο εγγονός ενός ναυτικού που πήρε μέρος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στην Εκστρατεία της Καλλίπολης και ο οποίος για ένα διάστημα προς το τέλος του πολέμου, διετέλεσε και κυβερνήτης του HMS Waterwitch.
Διαβάζοντας λοιπόν το άρθρο διαπίστωσα ότι το σκάφος αυτό είναι ακόμα και σήμερα σε λειτουργία, κάτι που μου φάνηκε υπερβολικό μια και μιλάμε για χρονική απόσταση μεγαλύτερη του αιώνα και έτσι αποφάσισα να το ψάξω.
Ιδού λοιπόν η ιστορία του HMS Waterwitch.
Το 1914 η Τουρκία παρήγγειλε ένα μικρό πλοίο μήκους 46,69 μέτρων, με το όνομα Rechid Pasha, στα ναυπηγεία Fairfield της Γλασκώβης στη Σκωτία.
Το πλοίο ήταν έτοιμο το 1915, αλλά στο μεταξύ είχε ήδη ξεκινήσει ο πόλεμος Βρετανίας – Τουρκίας. Έτσι το Βασιλικό Ναυτικό πήρε το πλοίο, το ονόμασε HMS Waterwitch (Μάγισσα του Νερού) και το χρησιμοποίησε ως ελαφρύ μεταγωγικό.
Υπάρχουν αναφορές ότι φόρτωνε 1.000 στρατιώτες τη φορά, αν και – πάλι σύμφωνα με ημερολόγια στρατιωτών της εποχής – δεν πρέπει να έκανε το ταξίδι Μούδρος – Καλλίπολη, αλλά να το χρησιμοποιούσαν ως “λάντζα”, για να μεταφέρει τους στρατιώτες σε μεγαλύτερα πλοία τα οποία ναυλοχούσαν στα βαθύτερα σημεία του κόλπου.
Το πλοίο χρησιμοποιήθηκε και την περίοδο 1918 – 1919 με την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Συμμάχους.
Πήγε δηλαδή εκεί που εξ αρχής προοριζόταν…..
Υπάρχει μάλιστα μια ανεπιβεβαίωτη αναφορά ότι το HMS Waterwitch παραχωρήθηκε από τους Βρετανούς σε ένδειξη καλής θέλησης για την μεταφορά στον τάφο του, του νεκρού σουλτάνου Μεχμέτ του Πέμπτου, ο οποίος πέθανε στις 3 Ιουλίου 1918, λίγους μήνες πριν την συνθηκολόγηση των Τούρκων με την Συνθήκη του Μούδρου.
Μετά τον πόλεμο, το 1923, επιστράφηκε στην Τουρκία και χρησιμοποιήθηκε σε δρομολόγια στον Βόσπορο με το όνομα Bosporus 71, μέχρι το 1986 (!!!!!)…..
Τι έγινε μετά;;; …..η αρχική πρόθεση ήταν να πάει για διάλυση, αλλά βρέθηκε αγοραστής. Έτσι το σκάφος ανακατασκευάστηκε, βελτιώθηκε η υπερκατασκευή και η γέφυρά του, μπήκαν δυο μηχανές diesel στη θέση της ατμομηχανής και με το όνομα Halas 71 έγινε κρουαζιερόπλοιο πολυτελείας για exclusive κρουαζιέρες από την Κωνσταντινούπολη μέχρι τις νότιες ακτές της Μικράς Ασίας. Μάλιστα το 2016 άλλαξε και ιδιοκτήτη και, αν κάποιος θέλει να είναι ένας από τους 24 VIP επιβάτες του, μπορεί να κλείσει μια θέση μέσω του site: http://akasiayachting.com/halas-motoryacht
Έτσι σήμερα, σχεδόν 104 χρόνια από την κατασκευή του, το Rechid Pasha / HMS Waterwitch / Bosporus 71 / Halas 71 συνεχίζει να πλέει στα ίδια νερά που του όρισε η πολυτάραχη μοίρα του και δικαιωματικά είναι “ο τελευταίος επιζών” της Μάχης της Καλλίπολης…..
(Φωτογραφίες από το site της ιδιοκτήτριας εταιρείας και από το site “Marine Traffic”)
Δημήτρης Μπουλώτης
